Jakość powietrza w pomieszczeniach (IAQ) ‑ jak wpływa na ludzi i jak ją poprawić?
O jakości powietrza mówi się od kilku lat sporo. Jednym z powodów jest wzrastająca świadomość problemu jakim jest smog. Niestety ‑ w Polsce poziom pyłu zawieszonego PM1, PM2,5 oraz benzo[a]pirenu (BaP) przekracza dopuszczalne normy (zwłaszcza w sezonie grzewczym) i plasuje nasz kraj na wysokich miejscach w niechlubnych rankingach państw z najgorszą jakością powietrza. Powodem takiego stanu rzeczy, według Polskiego Alarmu Smogowego[1] jest głównie używanie nieekologicznych urządzeń grzewczych oraz transport samochodowy. O temacie jakości powietrza dyskutuje się również w nawiązaniu do pandemii COVID‑19. Nie możemy zapomnieć, że nie jest to tylko problem zewnętrzny ‑ musimy dbać o filtrację powietrza także wewnątrz budynków ‑ zwłaszcza teraz, kiedy tak dużo czasu spędzamy w środku. Dlatego dziś chcielibyśmy napisać o tym, jak możemy poprawić jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń (IAQ) i jak wpływa to na ludzi, którzy w nich przebywają.
Wskaźnik IAQ (Indoor Air Quality)
Zacznijmy od początku - czym tak naprawdę jest IAQ?
IAQ, czyli Indoor Air Quality to nic innego jak wskaźnik określający jakość powietrza w pomieszczeniu.
Ocenia się go w skali punktowej od 0 wzwyż, gdzie poszczególne wyniki oznaczają:
- 0-50 - dobra (satysfakcjonująca)
- 51-100 - umiarkowana (akceptowana dla większości ludzi)
- 101-150 - słaba (u części ludzi może już powodować pewne negatywne zdrowotne skutki)
- 151-200 - niezdrowa (wszyscy ludzie zaczynają odczuwać negatywny wpływ na zdrowie)
- 201-300 - bardzo niezdrowa (może powodować poważne konsekwencje zdrowotne)
- 301-500 - szkodliwa (powoduje faktyczne, poważne zagrożenie zdrowotne dla człowieka)
- ponad 500 - toksyczna (jakość powietrza jest tak niska, że przebywanie w takich warunkach uznaje się za niemożliwe).
Z poprawą jakości powietrza, czyli m.in. zmniejszeniem smogu walczą inicjatywy takie jak uchwały antysmogowe czy Program Czyste Powietrze, który wspiera nie tylko wymianę źródeł ciepła, ale także rozwiązania takie jak fotowoltaika, pompy ciepła czy rekuperacja.
A co możemy zrobić, aby poprawić jakość powietrza w pomieszczeniach (IAQ)?
Nowoczesne wentylatory / wymienniki powietrza i rekuperatory na ratunek
Utrzymanie optymalnego IAQ to bardzo ważne zadanie. Znacznie zwiększa komfort osób przebywających w budynku, a także może wpływać na ich zdrowie.
Dlatego koniecznie należy przemyśleć jak zrobić to w energooszczędny sposób. Doskonałym wyborem będą tu urządzenia z jak najbardziej wydajnymi i odpowiednio filtrującymi powietrze filtrami mikro cząsteczek - między innymi wentylatory i rekuperatory powietrza. Zacznijmy od tych pierwszych. Te wyjątkowe wentylatory powietrza nie tylko zapewniają odpowiednią cyrkulację, ale także obniżają koszt ogrzewania budynku oraz wyrównują temperaturę i poziom wilgotności. Modele takie jak Eliturbo UV‑Light dodatkowo oczyszczają i dezynfekują powietrze, usuwając z niego nawet 98%/20H wirusów i bakterii oraz 93%/20H grzybów.
Dlaczego stałe użycie obrotowych wymienników powietrza z odpowiednimi filtrami jest tak istotne? Bo utrzymanie odpowiedniej, optymalnej temperatury oraz wilgotności powietrza na poziomie 40-60% nie tylko zmniejsza koszty ogrzewania pomieszczenia (nawet o 50%) ale dodatkowo zmniejsza częstotliwość występowania infekcji dróg oddechowych. I to wszystko bez irytujących przeciągów czy konieczności stosowania kanałów powietrznych! Dodatkowo obrotowe wymienniki ciepła są po prostu jednymi z najbardziej efektywnych technologii odzyskiwania energii z wywiewanego powietrza. Na komfort osób w pomieszczeniu, w którym korzysta się z tego rodzaju cyrkulacji powietrza wpływa również zdecydowane zmniejszenie stężenia szkodliwych oparów czy zapachów. Poprawiający się mikroklimat oddziaływuje zresztą nie tylko na ludzi, ale także na zwierzęta czy rośliny w danym pomieszczeniu. Świetnym rozwiązaniem będą tu również rekuperatory powietrza. Np. te marki Ensy, które posiadają obrotowy wymiennik z filtrem na cząstki PM1.
Wszystkie rekuperatory obrotowe Ensy zostały bowiem wyposażone w filtry powietrza F7 (podwójny system filtracji), które zabezpieczają osoby w pomieszczeniach przed zanieczyszczeniami z zewnątrz oraz wspomnianymi wyżej, najbardziej szkodliwymi pyłami PM1. Te mikrocząstki przenikają przez płuca do krwiobiegu i mogą w ten sposób rozprzestrzenić się na cały organizm, wpływając negatywnie na układ oddechowy i sercowo-naczyniowy. Warto szczególnie zwrócić na to uwagę - już w 1984 z. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określiła niewłaściwą wentylację domów jako główny powód "syndromu chorych budynków" (SBS - Sick Building Syndrome). Oznacza to sytuację, kiedy osoby przebywające w budynku doświadczają dotkliwych skutków dla zdrowia i komfortu, który jest związany ze zbyt długim przebywaniem w danym pomieszczeniu, jednak nie można jasno zdefiniować przyczyny tego stanu. Już w 1984 roku WHO podało, że aż 30% nowych budynków na całym świecie może być przedmiotem skarg na zbyt niską jakość powietrza i jej skutki.[2]
Propozycją WHO i innych organizacji na rozwiązanie tego problemu jest właśnie między innymi użycie odpowiednich systemów filtracji powietrza, takich jak rekuperatory.
Jakość powietrza (IAQ) a COVID-19
Raport EEA[3] (Europejskiej Agencji Środowiska) podkreśla powiązanie między teraźniejszą pandemią, a jakością powietrza. Wstępne dane EEA za 2020 rok, poparte modelowaniem w ramach Copernicus Atmospheric Monitoring Service (CAMS), potwierdzają, że pierwszy lockdown wiosną 2020 zmniejszył w niektórych Państwach europejskich emisję części zanieczyszczeń nawet o 60%. Mamy jeszcze za mało danych, aby dokładnie zbadać ten fakt i jego wpływ na zdrowie człowieka, jednak raport EEA wskazuje na inną, ważną korelację. A mianowicie - smog i inne zanieczyszczenia powietrza powodują choroby układu oddechowego i krążenia (np. przewlekłą astmę) - które to wskazuje się jako zwiększające ryzyko zgonu pacjentów chorych na COVID-19. Potrzebne są tu jednak dalsze, szczegółowe badania.
Jak widzisz, utrzymywanie odpowiedniego poziomu jakości powietrza w pomieszczeniach jest więc niesamowicie ważne - zwłaszcza teraz, gdy większość czasu spędzamy właśnie w budynkach. Musimy zadbać o odpowiednią wentylację mechaniczną w budynkach użytku publicznego, ale także w naszych mieszkaniach. Nowoczesne wentylatory, takie jak Eliturbo oraz wysokiej jakości rekuperatory powietrza Ensy pomogą Ci w tym zadaniu. Jeśli masz więcej pytań - skontaktuj się z nami!
Źródła:
- https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/polski-alarm-smogowy-piotr-siergiej-jakosc-powietrza-w-polsce-8613.html, dostęp: 10.03.2021
https://www.epa.gov/sites/production/files/2014-08/documents/sick_building_factsheet.pdf Dostęp: 21.03.202
https://www.eea.europa.eu/publications/air-quality-in-europe-2020-report Dostęp: 15.03.2021
Najczęściej zadawane pytania
W jakim celu niektóre marki stosują wysokiej jakości filtry na wyciągu powietrza z domu, przecież w domu jest czysto?
- W domu (tym bardziej bez odkurzacza centralnego), w słoneczne dni, bez wysiłku zobaczymy wszystko, co unosi się w naszym powietrzu. Wszystkie te zanieczyszczenia trafiają na filtr, który zabezpiecza wymiennik ciepła przed wciągnięciem ich z naszego domu. Zanieczyszczony wymiennik wpływa na gorszą sprawność odzysku ciepła i może spowodować ryzyko awarii sprzętu.
Ile kosztują filtry do rekuperatora?
- Ceny filtrów mogą wahać się między 30zł, a nawet 300zł i więcej za sztukę.
- Na cenę mają wpływ:
- Poziom filtracji pyłków i drobinek określanej w skali PM
- Powierzchnia filtra
- Jakość materiału filtrującego
- Przepustowość przepływu powietrza jaki zapewnia materiał filtracyjny
- Porównując ceny filtrów, sprawdź ich jakość i powierzchnie!
- Być może kupując tańszy filtr będziesz zobligowany do wymiany go 2x, a może nawet 3x częściej, niż w przypadku droższego filtru o dużej powierzchni.
Jak często wymieniać filtry w rekuperatorach?
- To zależy. Według naszego doświadczenia – osoby, które mieszkają w miejscach, gdzie powietrze jest stosunkowo czyste wymieniają je raz do roku. Natomiast osoby, które mieszkają w miejscach, gdzie powietrze jest znacznie bardziej zanieczyszczone, powinny wymieniać filtry raz na pół roku, a nawet i częściej! Wymiana filtrów w rekuperatorze jest bardzo ważna! Zanieczyszczone filtry bardzo źle wpływają na powietrze. Nie warto czyścić filtrów – chyba, że są mocno brudne i po ich odkurzeniu będą pracowały tylko do momentu jak najszybszego zakupu i wymiany na nowe, oryginalne filtry.
Czy mogę kupić i zamontować tańsze zamienniki oryginalnych filtrów do rekuperatora?
- Nie zalecamy. Stosowanie zamienników niesie za sobą ryzyko uszkodzenia jednostki rekuperatora, a nawet całkowitą utratę gwarancji! Najlepszym rozwiązaniem jest zaopatrzyć się w oryginalne filtry u swojego autoryzowanego serwisanta. Rekuperatory z funkcją odczytywania jakości powietrza, mogą przy nieoryginalnych filtrach źle odczytywać wskaźniki naszego powietrza, co może doprowadzić do niepoprawnego funkcjonowania urządzenia, a tym samym do pogorszenia jakości powietrza.